Weet je wat gek is?
Jullie generatie is de eerste die opgroeit in vrede, maar leeft in onzekerheid.
Dat klinkt tegenstrijdig, maar het is precies wat er vandaag in Europa gebeurt.
De luxe van slaapstand
Europa heeft decennialang gedacht dat welvaart vanzelf groeit. We produceerden, we handelden, we reisden, we studeerden. Ergens onderweg vergaten we waarom we dat allemaal konden.
Onze grootouders bouwden vrede op puin, onze ouders bouwden welvaart op vrede, en wij? Wij bouwen nog altijd PowerPoints over duurzaamheid terwijl de rest van de wereld nieuwe machtsblokken vormt.
Jonathan Holslag, een Belgische denker en geopoliticus, zegt dat de pijlers van onze welvaart rot zijn. Niet omdat mensen slecht zijn, maar omdat we onze basis uit het oog verloren hebben: zelfredzaamheid, kennis, strategie.
Dat zijn ouderwetse woorden, maar ze betekenen iets eenvoudigs: kunnen we zélf nog beslissen wat we nodig hebben, of laten we anderen dat voor ons bepalen?
De wereld schuift, letterlijk
Kijk op de kaart.
China breidt zijn invloed uit via handel en technologie. Rusland gebruikt energie als drukmiddel. De Verenigde Staten kijken vaker naar binnen dan naar buiten. En Europa? Dat hangt er een beetje tussen.
We importeren onze grondstoffen, exporteren onze jobs, outsourcen onze productie en discussiëren ondertussen over regels, normen en subsidies. Dat is comfortabel, tot het niet meer werkt. Toen de oorlog in Oekraïne begon, ontdekten we plots dat onafhankelijkheid niet enkel een woord is uit het geschiedenisboek.
Vlaanderen als spiegel
In Vlaanderen zie je hetzelfde patroon in het klein.
We willen een goed leven, een sterke overheid, zorg voor iedereen — maar we betalen dat met leningen en met stilstand. Onze politiek is drukker met postjes dan met plannen.
Toch is het niet hopeloos. Vlaanderen kan een laboratorium zijn voor beter bestuur: transparant, duurzaam, technologisch slim en menselijk tegelijk.
Wat we kunnen leren
Kijk, aardrijkskunde is niet enkel klimaat, rivieren en reliëf. Het is leren zien hoe de wereld werkt.
Hoe macht en energie samenhangen. Hoe handel en grondstoffen landen verbinden of uit elkaar trekken. En vooral: hoe keuzes in Europa invloed hebben op jouw toekomst.
Je kunt daar cynisch van worden (“het zal mijn tijd wel duren”), of je kunt leren denken als een burger met invloed. Want jullie generatie wordt de volgende die stemt, werkt, beslist. De volgende die “Europa” niet enkel erft, maar moet heruitvinden.
Hoop als richting, niet als droom
Hoop is geen gevoel, maar een richting.
Hoop betekent dat we lessen trekken uit fouten, dat we opnieuw investeren in kennis, in kritisch onderwijs, in beleid dat nadenkt in plaats van uitdeelt.
Als Vlaanderen daarin het voortouw neemt, dan kan Europa opnieuw sterk worden. Niet door spierballen, maar door verstand.
Dus ja, de wereld is ingewikkeld. Maar precies dat maakt het vak aardrijkskunde zo fantastisch. Want wie de kaart begrijpt, begrijpt de krachtlijnen van macht, economie en klimaat.
En wie dat begrijpt, kan het verschil maken.
Opdrachtidee voor de klas:
- Teken een kaart van Europa waarop je de afhankelijkheden aanduidt: energie, handel, technologie.
- Vul er per land één voorbeeld bij van wat het zou kunnen veranderen om sterker te worden.
- Vergelijk dat met Vlaanderen: wat kunnen wij zelf doen? Minder importeren? Slimmer produceren? Beter besturen?
Dat gesprek is aardrijkskunde en burgerschap in één.